Jagers en boeren
(Prehistorie - 50 voor Christus)
Dit tijdvak, ook wel bekend als de prehistorie, gaat over de vroegste geschiedenis van de mens. De rondreizende groepjes mensen verzamelden hun eten of jaagden op dieren. Langzaam ontwikkelden deze jagers en verzamelaars zich tot boeren, die hun boerderij en akkers na een bepaalde periode steeds weer verhuisden. Uiteindelijk bleven deze boeren steeds vaker op een vaste plaats wonen. De enige informatie over deze periode komt van archeologische vondsten.
Hierdoor weten we dat de omgeving van Bergen op Zoom aan de oostzijde bestond uit zandgronden en aan de westzijde uit moeras. Jagers en vissers kwamen en gingen voorbij. Pas in de IJzertijd (rond 800 voor Christus) kwamen er een klein aantal boeren. De meeste grond was veel te nat voor de boeren. Bij archeologische opgravingen zijn bewijzen van deze ‘zwervende boeren’ gevonden, bijvoorbeeld achter de Gertrudiskerk, vlak bij Kijk in de Pot, in de Koepelstraat en vlakbij de Fianestraat.
Eten en drinken
In de tijd van de Jagers en boeren leefden de mensen vaak in groepen van 10 tot 25 personen in eenvoudige hutten. De mensen jaagden op dieren. Kinderen hielpen ook bij het verzamelen van voedsel, zoals bessen, vruchten, noten, knollen, wortels en bladgroenten. Als er niet meer genoeg voedsel te vinden was, vertrok de groep naar een nieuwe plek. Water in de buurt en ook de aanwezigheid van dieren was belangrijk. Van dieren kon men vrijwel alles gebruiken; botten, huiden en natuurlijk het vlees om te eten.
Waarschijnlijk heeft iemand per ongeluk wat zaden laten vallen, die later ontkiemden. Zo kwamen ze erachter dat je ook op een andere manier aan voedsel kon komen. Dit was het begin van de overgang van jager en verzamelaars naar boeren, die met opzet eetbare planten gingen verbouwen. Ook drinken kwam uit de natuur; denk aan water, of het maken van thee, bier en wijn. Gevonden kruiden werden niet alleen gebruikt als smaakmaker (thee), maar ook als medicijn. Bier werd gebrouwen van wilde granen. Wat drink jij meestal bij je eten?
Bron: SchoolTV
Moeras
Een moeras is een gebied, dat geen land is, maar ook geen water. Het is niet echt een meertje, maar ook geen bos bijvoorbeeld. Het zit er eigenlijk tussenin.
Het water staat er wel hoog, het is drassig en er groeit kort struikgewas. Er gewoon doorheen lopen kan niet. Moerassen kunnen soms uitgestrekt zijn. Maar het kunnen ook smalle stroken zijn langs meren, plassen en andere wateren. Een moeras ontstaat doordat open water dichtgroeit en langzaam land wordt. Vroeger waren er veel meer grote moerasgebieden. Door het bouwen van dijken en het ontstaan van duinen, is dit veel minder geworden.
Het Nationaal Park De Biesbosch is het bekendste moerasgebied van Nederland. Ten oosten van Bergen op Zoom ligt natuurgebied De Zeezuiper. Het meer is een overblijfsel van een groot afgegraven moerasgebied. Als het veel geregend heeft, lijkt de omgeving van dit meer wel op een moeras.
Bron: West-Brabants Archief (RLUA 346)
Dagen van de week
De mensen die rond het jaar 0 (nul) hier leefden, werden Germanen genoemd. Er is jammer genoeg niet veel bekend over de mensen die hier vóór de Germanen leefden. De Germanen geloofden in meerdere goden, zoals de oppergod Odin (ook wel Wodan genaamd) en Freia, de godin van de liefde en oorlog.
Tijdens hun avontuur ontmoetten Tom en Sarah de kinderen Freia en Odin. Veel kinderen uit die tijd kregen een naam van één van de goden. Wist je dat onze huidige namen van de week afgeleid zijn van deze goden? Wodan is de belangrijkste en staat dus in het midden.
Zondag | Genoemd naar het belangrijkste hemellichaam, de ZON |
Maandag | Krijgt de naam van dat andere hemellichaam, de MAAN |
Dinsdag | Is genoemd naar Tyr, god van de oorlog en zoon van Wodan (Odin) |
Woensdag | Wodandag werd later dus woensdag |
Donderdag | Is genoemd naar Donar, de oudste zoon van Wodan en god van de donder en bliksem |
Vrijdag | Genoemd naar Freia, de godin van de liefde en oorlog |
Zaterdag | Genoemd naar een Romeinse god: Saturnus |
Pas later krijgen kinderen veel vaker de namen van Heiligen (Johan van Johannes) en nog later die van de opa’s en oma’s. De laatste tijd worden kinderen ook vernoemd naar popsterren en mensen die veel volgers hebben online (influencers). Naar wie ben jij vernoemd?
Bron: SchoolTV